Luật tiếp cận thông tin đã được Quốc hội khóa XIII thông qua và bắt đầu có hiệu lực kể từ ngày 01/07/2018 sẽ là cơ hội lớn để người dân và các tổ chức xã hội tiếp cận với các nguồn thông tin khác nhau, trong đó bao gồm cả thông tin trong lĩnh vực khai thác khoáng sản. Bên cạnh Luật tiếp cận thông tin, Luật Khoáng sản đã được ban hành năm 2010 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Khoáng sản, trong đó tại Nghị định 164/2016/NĐ-CP ngày 26/12/2016 của Chính phủ quy định về Phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản đã quy định việc thực hiện công khai các thông tin liên quan đến nguồn thu, phân bổ và sử dụng nguồn thu phí bảo vệ môi trường (BVMT) trong lĩnh vực khai thác khoáng sản tại cơ sở. Tuy nhiên, việc triển khai thực thi pháp luật về tiếp cận thông tin nhất là trong lĩnh vực khai thác khoáng sản tại cơ sở còn nhiều vấn đề bất cập. Thực tế việc công bố công khai thông tin trên phương tiện thông tin đại chúng chưa được nhiều địa phương thực hiện; các tổ chức, cá nhân còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận các thông tin đó.
Thực hiện chương trình hợp tác giữa Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hà Giang với Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI); được sự hỗ trợ của OXFAM tại Việt Nam và Liên minh Khoáng sản Việt Nam. Trong hai ngày 02/10 và ngày 03/10/2018, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hà Giang đã phối hợp với Trung tâm Phát triển và Hội nhập tổ chức tập huấn về thực thi Luật tiếp cận thông tin trong lĩnh vực khoáng sản tại tỉnh Hà Giang.
Toàn cảnh Hội nghị tập huấn thực thi Luật tiếp cận thông tin trong lĩnh vực khai khoáng
Tham gia buổi tập huấn có Bà Lò Thị Mỷ, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hà Giang; Ông Ngô Xuân Nam, Trưởng Ban Kinh tế Ngân sách HĐND tỉnh; Ông Sèn Văn Bắc, Phó Ban Dân tộc HĐND tỉnh; các đạo biểu là Lãnh đạo đại diện các Sở, ban ngành đoàn thể của tỉnh Hà Giang: Sở Tư pháp, Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh; Ban Dân chủ Pháp luật, Ban Phong trào thuộc Ủy ban MTTQ tỉnh Hà Giang; đại diện UBND xã, trưởng các thôn, bản của xã Mậu Duệ thuộc vùng hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Hà Giang; đại diện các cơ quan truyền thông ở Trung ương và ở tỉnh Hà Giang; Hội thảo tập huấn có sự tham gia của các đại biểu là Lãnh đạo Ban Kinh tế Ngân sách HĐND tỉnh, Thường trực HĐND một số huyện, thành phố của tỉnh Quảng Trị.
Bà Ngô Thị Thu Hà, Phó Giám đốc CEPEW triển khai các nội dung tổng quan về Hội nghị
tập huấn Luật tiếp cận thông tin trong lĩnh vực khoáng sản
Trong 02 ngày Hội thảo tập huấn, các đại biểu đã được các chuyên gia và giảng viên đến từ Bộ Tư pháp, Liên minh Khoáng sản Việt Nam trao đổi làm rõ các nội dung về quyền tiếp cận thông tin của công dân được quy định trong Hiến pháp năm 2013; quyền tiếp cận thông tin của công dân được quy định trong Luật tiếp cận thông tin theo Hiến pháp năm 2013; quyền tiếp cận thông tin của công dân được quy định trong các Công ước quốc tế khác mà Việt Nam là thành viên; quy định của pháp luật về công khai, minh bạch thông tin trong lĩnh vực khai thác khoáng sản, gồm: danh mục các thông tin, tài liệu phải công khai; các nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án khai thác khoáng sản đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; báo cáo về hiện trạng môi trường; công khai, minh bạch thông tin về nguồn thu, phân bổ và sử dụng nguồn thu từ phí bảo vệ môi trường trong lĩnh vực khai thác khoáng sản tại cơ sở; quy định về quyền tiếp cận thông tin của người dân và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước đối với việc thực hiện cung cấp, công khai các thông tin theo quy định của Luật tiếp cận thông tin và các quy định khác của pháp luật hiện hành. Ngoài ra, các chuyên gia và các đại biểu, học viên cùng thực hành trao đổi, thảo luận các vấn đề liên quan đến việc áp dụng pháp luật về tiếp cận thông tin; cách thức, quy trình tiếp cận thông tin theo yêu cầu của công dân, trách nhiệm của các cơ quan nhà nước về vấn đề cung cấp, công khai thông tin và phương pháp đánh giá khả năng thực thi của Luật tiếp cận thông tin trong lĩnh vực khai thác khoáng sản.
Chuyên gia trung ương truyền đạt các nội dung quy định về quyền tiếp cận
thông tin của người dân trong Luật tiếp cận thông tin
Kết thúc Hội nghị tập huấn, Ông Cao Hồng Kỳ, Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Hà Giang, thay mặt cho Liên hiệp Hội Hà Giang, đồng chủ trì Hội nghị tập huấn kết luận: Sau 2 ngày làm việc tích cực, khẩn trương và trách nhiệm; Hội nghị tập huấn đã thành công tốt đẹp và thực hiện hoàn thành nội dung chương trình của Hội thảo tập huấn đã đề ra. Các đại biểu, học viên đã được cung cấp thông tin cơ bản về Luật tiếp cận thông tin, thực thi Luật tiếp cận thông tin trong lĩnh vực khai thác khoáng sản; trên cơ sở các quy định của pháp luật nhà nước hiện hành, các kiến thức hiểu biết mà các đại biểu và học viên đã được trao đổi, thực hành thực sự có giá trị và hữu ích, nó sẽ giúp cho các cơ quan quản lý nhà nước các cấp: tỉnh, huyện, xã; các tổ chức chính trị - xã hội và đặc biệt là người dân ở cơ sở hiểu biết hơn về quyền được cung cấp, tiếp cận thông tin, trách nhiệm của các cơ quan nhà nước phải thực hiện cung cấp, công khai minh bạch thông tin, đặ biệt là trong lĩnh vực khai thác khoáng sản tại cơ sở. Hội thảo tập huấn về thực thi Luật tiếp cận thông tin trong lĩnh vực khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Hà Giang đóng góp vào tiến trình phổ biến Luật tiếp cận thông tin tới các bên liên quan; đặc biệt là việc áp dụng và thực thi Luật tiếp cận thông tin trong lĩnh vực khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Hà Giang nói chung và tại địa bàn các xã: Minh Sơn (Bắc Mê), Mậu Duệ (Yên Minh) vùng trọng điểm khai thác khoáng sản của tỉnh Hà Giang nói riêng. Việc thực thi nghiêm túc, hiệu quả Luật tiếp cận thông tin tại cơ sở góp phần thúc đẩy xây dựng nền hành chính nhà nước dân chủ, công bằng, giàu đẹp và văn minh; đồng thời giúp cho nhà nước các cấp quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên khoáng sản quốc gia phục vụ cho lợi ích chung của xã hội; hướng tới mục tiêu phát triển bền vững ngành công nghiệp khai khoáng nước nhà nói chung và trên địa bàn tỉnh Hà Giang nói riêng.
Cao Hồng Kỳ, Liên hiệp Hội Hà Giang