Ngày 12 tháng 02 năm 2020, tại Hà Nội, Liên minh Nước và Sức khỏe Việt Nam (VIWHA), cơ quan đầu mối là Viện Dân số, Sức khỏe và Phát triển (PHAD) thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế của Hoa Kỳ (USAID) tổ chức Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm những hoạt động liên quan đến nước và sức khỏe trong năm 2019 và định hướng năm 2020. Tham dự Hội thảo có đại diện Lãnh dạo Viện PHAD, Trung tâm Thông tin Tổ chức Phi chính phủ (NGO-IC), các thành viên VIWHA và đại diện các Mạng lưới/Liên minh khác.
Toàn cảnh Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm những hoạt động của Liên minh VIWHA
Chia sẻ về những kết quả trong năm 2019, bà Đỗ Thị Vân, Giám đốc Trung tâm Thông tin Tổ chức Phi chính phủ, thành viên của Liên minh Nước và Sức khỏe Việt Nam chia (VIWHA) sẻ Liên minh được thành lập vào ngày 18/9/2018 với 05 thành viên nòng cốt, đến nay Liên minh VIWHA đã triển khai nhiều hoạt động vì sức khỏe môi trường tại các địa bàn trong cả nước như: Hoạt động tăng cường tiếp cận nước sạch cho cộng đồng và trường học; Hoạt động truyền thông thay đổi hành vi cộng đồng; Hoạt động vận động chính sách và hoạt động chia sẻ kinh nghiệm và tăng cường năng lực cho các thành viên Liên minh; trong đó, có thể kể đến Sáng kiến “Nước uống học đường” tại 3 trường học thuộc huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị; xây dựng hệ thống cấp nước sạch cho các trường trên địa bàn xã Yến Sơn, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa; chương trình truyền thông “Hành trình Đại sứ Nước”; cùng với Liên hiệp Hội Hà Giang phát triển sáng kiến xây dựng mô hình nhà tiêu sinh học không dùng nước và nước uống học đường tại một số xã thuộc vùng Cao nguyên đá khan hiếm nước thuộc tỉnh Hà Giang và tổ chức một số tọa đàm về tài nguyên nước và sự cố ô nhiễm nguồn nước, vai trò và trách nhiệm của các bên liên quan.
Thường trực Liên hiệp Hội Hà Giang tham dự Hội thảo
Thông qua những hoạt động tích cực của Liên minh đã góp phần nâng cao đưa tiếng nói của người dân và cộng đồng địa phương đóng góp vào việc xây dựng và thực thi chính sách liên quan đến quản lý tài nguyên nước, tiếp cận nước sạch, bảo vệ môi trường và giữ gìn vì sức khỏe môi trường của cộng đồng.
Trong năm 2020, Liên minh Nước và Sức khỏe Việt Nam (VIWHA) đề ra kế hoạch phát triển lên 15-20 thành viên; tiếp tục chương trình nước uống học đường; đẩy mạnh công tác truyền thông; rà soát và kiến nghị chính sách về nước sạch; thúc đẩy hợp tác và chương trình gây quỹ ủng hộ chương trình nước sạch đến trường nhằm chia sẻ, cho các em học sinh ở vùng cao, vùng khó khăn có nước sạch để uống trong quá trình đi học và giúp phòng tránh các bện liên quan đến nguồn nước mà chưa được xử lý hợp vệ sinh.
Tại hội thảo, đại diện các thành viên Liên minh đóng góp nhiều ý kiến, các ý kiến chỉ ra bên cạnh những thuận lợi như Liên minh đã nhận được sự hỗ trợ tích cực của Viện Dân số, Sức khỏe và Phát triển và một số thành viên khác, vấn đề nước và sức khỏe đang được người dân, các tổ chức địa phương quan tâmthì hoạt động của Liên minh cũng gặp một số khó khăn nhất định; cụ thể, môi trường và chất lượng nước hiện nay có dấu hiệu ô nhiễm, mức độ ô nhiễm có chiều hướng gia tăng nghiêm trọng; vẫn còn không ít khu công nghiệp, cụm công nghiệp chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung; khung pháp lý về kiểm soát và ngăn ngừa ô nhiễm nguồn nước và nước xả thải còn yếu và chưa đảm bảo tiêu chuẩn; các thông tin về môi trường nước chưa được công khai và dễ dàng tiếp cận; năng lực, cơ sở vật chất, kinh phí còn hạn chế, khả năng huy động nguồn lực trong nước còn yếu. Mặt khác, tiếng nói của người dân, của các tổ chức dân sự chưa được chính quyền địa phương thực sự quan tâm, giải quyết. Sự chia sẻ thông tin giữa các tổ chức địa phương còn hạn chế, chưa thể tận dụng hết thế mạnh trong kết nối nguồn lực cũng như sáng kiến địa phương để giải quyết các vấn đề về nước…
Đại đức Thích Đồng Nguyện, Giám đốc Trung tâm Pháp Bảo phát biểu ý kiến
Tại Hội thảo, Đại đức Thích Đồng Nguyện, Giám đốc Trung tâm Tham vấn và Hỗ trợ cộng đồng Pháp Bảo, Liên minh VIWHA phát biểu ý kiến về tổ chức chương trình gây quỹ ủng hộ chương trình nước sạch đến trường.Trên cơ sở đó, các đại biểu cho ý kiến đề xuất những giải pháp tăng cường hợp tác giữa các thành viên của Liên minh và các đối tác với sự tham gia của người dân chung tay giải quyết vấn đề về sức khỏe nước và sức khỏe cộng đồng, huy động nguồn lực để triển khai các dự án bảo vệ nguồn nước hiệu quả; đẩy mạnh truyền thông, tạo sự thay đổi về nhận thức và tăng cường tiếp cận nước sạch cho người dân vùng nông thôn nghèo, vùng núi; tạo điều kiện cho địa phương triển khai sáng kiến để chủ động tham gia giải quyết vấn đề nước sạch và sức khỏe một cách thiết thực và bền vững. Các đại biểu tham dự Hội thảo đề xuất một số chủ đề cho Hội thảo thường niên của VUSTA năm 2020 như: Chung tay giải quyết sức khỏe nước và sức khỏe cộng đồng; Thay đổi nhận thức và tăng cường tiếp cận nước sạch cho nhân dân vùng nông thôn nghèo, thiếu nước…
Cao Hồng Kỳ, Chủ tịch Liên hiệp Hội Hà Giang