Xây dựng Quy chế, thông qua ban hành và tổ chức thực hiện Quy chế “Giám sát cộng đồng về bảo vệ môi trường (BVMT), công khai minh bạch về nguồn thu, phân bổ và sử dụng nguồn thu phí BVMT trong lĩnh vực khai thác khoáng sản tại cơ sở” là hoạt động thứ 5 trong chuỗi các hoạt động của Dự án “Tăng cường giám sát thực thi chính sách BVMT trong lĩnh vực khai thác khoáng sản tại cấp cơ sở, được thực hiện tại tỉnh Hà Giang và tỉnh Quảng Trị” do tổ chức OXFAM tại Việt Nam và Liên minh Khoáng sản Việt Nam tài trợ.
Ngày 05 tháng 3 năm 2018, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (KH&KT) tỉnh Hà Giang đã chủ trì, phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQ VN) tỉnh Hà Giang tổ chức Hội nghị thông qua ban hành Quy chế “Giám sát của cộng đồng về bảo vệ môi trường (BVMT), công khai minh bạch về nguồn thu, phân bổ và sử dụng nguồn thu phí BVMT trong lĩnh vực khai thác khoáng sản tại cơ sở”. Tham dự Hội nghị có Lãnh đạo Ủy ban MTTQVN tỉnh Hà Giang; Lãnh đạo Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Hà Giang, Lãnh đạo các Ban chuyên môn và Văn Phòng thuộc Ủy ban MTTQ VN tỉnh Hà Giang; Lãnh đạo, đại diện các Sở, ban ngành đoàn thể của tỉnh: Sở Tài Chính, Sở Tài nguyên và Môi trường, Cục Thuế tỉnh, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Hội Nông dân tỉnh, Tỉnh đoàn Hà Giang, Báo Hà Giang và Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Giang.
Toàn cảnh Hội thị thông qua Quy chế giám sát cộng đồng trong khai thác khoáng sản
Quy chế “Giám sát cộng đồng về bảo vệ môi trường, công khai minh bạch về nguồn thu, phân bổ và sử dụng nguồn thu phí BVMT trong lĩnh vực khai thác khoáng sản tại cơ sở” bao gồm các nội dung quy định về: Quyền của cộng đồng dân cư đang sinh sống tại địa bàn cơ sở xã, thôn/ bản và quyền Ủy ban MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp có quyền tham gia, kiểm tra, giám sát việc chấp hành thực hiện các quy định về BVMT của doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại cơ sở; Quy định trách nhiệm của chính quyền địa phương và trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước cấp tỉnh, huyện phải thực hiện công khai, minh bạch các thông tin về nguồn thu, phân bổ và sử dụng nguồn thu phí BVMT trong khai thác khoáng sản tại cấp cơ sở theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, luật khoáng sản, luật ngân sách nhà nước và pháp lệnh dân chủ ở cơ sở, xã/ phường/ thị trấn để cộng đồng dân cư biết và thực hiện giám sát.
Quy chế “Giám sát cộng đồng về bảo vệ môi trường, công khai minh bạch về nguồn thu, phân bổ và sử dụng nguồn thu phí BVMT trong lĩnh vực khai thác khoáng sản tại cơ sở”quy định cụ thể thời điểm và hình thức thực hiện công khai thông tin của các cấp, ngành, doanh nghiệp khai thác khoáng sản được lựa chọn một hoặc một số hình thức cho phù hợp với cơ sở như công bố tại các Kỳ họp HĐND cấp xã; niêm yết công khai tại trụ sở UBND cấp xã hoặc tại nhà văn hóa thôn ít nhất trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày niêm yết; thông báo trên hệ thống truyền thanh của xã (nếu xã có hệ thống loa truyền thanh); thông báo bằng văn bản cho Đảng ủy, các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội và Trưởng thôn, bản, tổ dân phố cấp xã, phường, thị trấn; trong đó, có hình thức bắt buộc công khai thông tin là công bố trên Cổng thông tin điện tử, hoặc Trang thông tin điện tử của các Sở, ngành, UBND huyện, thành phố, UBND xã, phường, thị trấn.
Các đại biểu thảo luận tham gia ý kiến đóng góp cho Quy chế
Năm 2018, Quy chế giám sát cộng đồng về BVMT được áp dụng tại 2 xã: Minh Sơn (huyện Bắc Mê) và xã Mậu Duệ (huyện Yên Minh) nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi hoạt động khai thác khoáng sản. Cuối năm 2018, sau khi đánh giá hiệu quả, Quy chế sẽ được áp dụng nhân rộng trên địa bàn toàn tỉnh.
Việc ban hành và thực hiện tốt Quy chế “Giám sát cộng đồng về BVMT, công khai minh bạch về nguồn thu, phân bổ và sử dụng nguồn thu phí BVMT trong lĩnh vực khai thác khoáng sản tại cơ sở” của các cấp, các ngành và doanh nghiệp khai thác khoáng sản góp phần thực hiện hiệu quả công tác quản lý xã hội về tài nguyên khoáng sản và BVMT, thúc đẩy phát triển bền vững ngành công nghiệp khai khoáng nước nhà nói chung và trên địa bàn tỉnh Hà Giang nói riêng.
Cao Hồng Kỳ, Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Hà Giang