Trải dài theo hình vòng cung từ Tây sang Đông nơi địa đầu của Tổ quốc gồm 7 tỉnh: Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh. Tỉnh Cao Bằng thuộc vùng Đông Bắc của Tổ quốc, đây là vùng đất đặc biệt từng là kinh đô có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa và những truyền thuyết dân gian độc đáo. Đi theo đường quốc lộ 3 hướng Bắc Cạn qua đèo Giàng, đèo Gió, đèo Mã Phục sẽ đến với non nước Cao Bằng. Tỉnh Cao Bằng cánh Hà Nội hơn 300km, nằm trên cao nguyên đá vôi xen lẫn núi đất, có độ cao trung bình hơn 200m so với mực nước biển, diện tích khoảng 6.690 ki-lô-mét vuông, có địa hình phức tạp tới 90% diên tích là núi rừng; phía Bắc và Đông Bắc tiếp giáp với tỉnh Quảng Tây, Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa với đường biên giới dài trên 333km, có 1 cửa khẩu Quốc tế, 3 cửa khẩu chính, 12 cửa khẩu phụ và lối mở; Cao Bằng có 12 huyện, 1 thành phố, dân số trên 52 vạn người, với gần 90% là dân tộc bản địa như Tày, Nùng, Dao, Mông, Thái, Lô Lô, Sản Chỉ, Sán Dìu.

Trên cung đèo Cao Bắc để trở lại thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao bằng

          Cao Bằng có nhiều địa danh nổi tiếng về di tích lịch sử văn hóa như khu di tích lịch sử văn hóa đặc biệt Pác Pó, nơi có hang Cốc Pó bên núi Các Mác và suối Lê Nin, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã chọn làm nơi ở khi Người mới về nước hoạt động bí mật; khu di tích rừng Trần Hưng Đạo, khu di tích liệt sỹ Kim Đồng. Cao Bằng là mảnh đất được thiên nhiên ưu đãi có khí hậu mát mẻ quanh năm, phong cảnh thiên nhiên hữu tình, với nhiều danh thắng nổi tiếng ở Việt nam, trong đó nổi bật nhất là Thác Bản Giốc được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.

          Thác Bản Giốc là thác nước tự nhiên lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á, đẹp hàng đầu của nước ta và lọt vào danh sách top 10 của những thác nước đẹp nhất thế giới do các tổ chức du lịch quốc tế công bố hàng năm. Một địa thế có một không hai và là một yếu tố khiến Thác Bản Giốc trở nên đặc biệt hơn so với vô số những con thác khác là thác nằm trên đường biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc, và là thác nước xuyên quốc gia lớn thứ tư trên thế giới sau thác Niagara nằm giữa đất nước Canada và Mỹ, thác Victoria nằm giữa Zambia và Zimbabue và thác Iguazu nằm giữa Brazil và Argentina. Thác Bản Giốc tọa lạc tại xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng, cách thành phố Cao Bằng 91 km và huyện lỵ Trùng Khánh 20km về phía Đông Bắc. Thác Bản Giốc nằm trên sông Quây Sơn (còn gọi là sông Quy Sơn) chảy từ Trung Quốc sang và hạ lưu lại đổ về Trung Quốc. Thác Bản Giốc đổ những khối nước từ độ cao hơn 50m qua nhiều tầng đá vôi thành các luồng nước như các dải lụa trắng xóa, ầm vang ngày đêm giữa núi rừng hùng vĩ của biên giới Việt - Trung. Thác Bản Giốc được chia làm hai phần: thác chính (thác thấp) và thác phụ (thác cao), thác chính rộng khoảng 100 , cao 70m và sâu 60m. Dãy núi xa xa nằm bên phải thác chính là địa phận của tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc. Vào những ngày hè oi bức, không khí ở đây vẫn mát lành và vào mỗi buổi sáng ban mai, ánh nắng mặt trời chiếu qua làn hơi nước tạo thành dải cầu vồng lung linh huyền ảo. Do vị trí nằm ngay biên giới Việt-Trung nên Thác Bản Giốc luôn thu hút khách du lịch của hai nước ghé thăm.

Thác Bản Giốc-Di sản thiên nhiên thế giới là một trong 10 thác nước đẹp nhất thế giới

          Ngoài sự hấp dẫn về di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh nổi tiếng, Cao Bằng còn khá phong phú về nền văn hóa ẩm thực mà chủ yếu là những món ăn, thức uống của người dân địa phương. Các món rau rừng ở đây rất đa dạng, ngoài mang giá trị ẩm thực mà còn chữa được bệnh và thường được dùng trong các bữa ăn như rau chuối rừng, rau ngót rừng (rau bồ khai), rau dớn. Bánh khảo Cao Bằng là món đặc sản lâu đời của người dân nơi đây được làm từ loại gạo nếp thơm ngon, có vị thơm của bột nếp, vị bùi của vừng và lạc rang, vị ngậy của mỡ lợn, vị ngọt thanh của đường. Tất cả hòa quyện với nhau tạo thành thứ bánh cổ truyền gắn liền với phong tục của người dân vùng đất biên cương này cho ta cảm xúc ăn một lần để rồi nhớ mãi. Đặc sản Thạch đen - Thạch An, Cao Bằng 100% được làm từ lá cây nguyên chất, không có chất bảo quản, không phẩm màu, vừa ngon, vừa mát, vừa bổ là món ăn ưa chuộng rất tốt cho mọi người trong những ngày hè oi bức bởi nguyên liệu chính là cây xương sáo (hay gọi là cây lương phấn thảo), một loài cây từ xa xưa được bà con đồng bào sử dụng vào việc giữ gìn làn da xuân nổi tiếng của người con gái Cao Bằng. Gạo nếp Pì Pất đặc sản nếp hương Cao Bằng có chất lượng gạo thơm vượt trội so với một số giống lúa nếp cùng loại được trồng ở Cao Bằng và một số tỉnh miền Bắc, gạo đều hạt, không gẫy, tỷ lệ tấm thấp, hàm lượng protein và một số axit amin cao, khi nấu lên gạo thơm, dẻo, mềm nhưng không nát. Hiện nay, gạo nếp Pì Pất đang được bán với giá 40.000 - 50.000 đồng/kg. Ngoài ra, Rượu là một nét văn hóa ẩm thực đặc sắc lâu đời được chế biến từ gạo, sắn, ngô đem ủ với men làm bằng các loại lá cây trên rừng. Do nằm ở vị trí xa trung tâm Hà Nội, kết cấu hạ tầng cơ sở mới được đầu tư nên Cao Bằng vẫn chưa là nơi thu hút đông đảo khách du lịch. Xong, với những lợi thế về thiên nhiên và bề dày của nền văn hóa, lịch sử thì vùng non nước Cao Bằng là địa chỉ về nguồn cội, điểm đến lý tưởng cho mọi người muốn tìm hiểu, nghiên cứu và khám phá về một vùng đất còn hoang sơ nhưng chứa nhiều bí ẩn, thú vị nơi địa đầu của Tổ quốc Việt Nam.

Mốc đôi 836 (2) biên giới Việt Nam - Trung Hoa

          Với vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt mỹ, phong cảnh núi non hùng vĩ cùng nhiều di tích lịch sử, văn hóa, danh thắng nổi tiếng và những nét văn hóa đa dạng đậm đà bản sắc dân tộc đã khiến cho tỉnh Cao Bằng trở thành điểm du lịch hấp dẫn, điểm đến của mọi du khách trong và ngoài nước. Nếu ai đã đến Cao Bằng được một lần thì chắc chắn sẽ mong ước sẽ có một ngày để được trở lại với Cao Bằng.

Cao Bằng, tháng 4 năm 2017

Cao Hồng Kỳ, Chủ tịch Liên hiệp hội Hà Giang.