Thực hiện Công văn số 251/HĐND-VP ngày 21/11/2018 của HĐND tỉnh về việc đề nghị phản biện chính sách; Ngày 27/11/2018, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hà Giang đã tập hợp cán bộ khoa học, quản lý và Lãnh đạo đại diện một số Sở, ngành của tỉnh tham gia tư vấn phản biện (TVPB) đối với dự thảo Nghị quyết HĐND tỉnh về “Hỗ trợ giá thuê mặt bằng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Giang”.
Toàn cảnh Hội thảo tư vấn phản biện chính sách về miễn giảm tiền thuê đất
Dưới góc độ phản biện, Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh tham gia ý kiến như sau: Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được Quốc hội ban hành ngày 12/6/2017 nhằm thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013, bảo đảm các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh theo pháp luật, thúc đẩy năng lực đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp, góp phần hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, góp phần thúc đẩy sự phát triển và tham gia của doanh nghiệp nhỏ và vừa vào chuỗi giá trị toàn cầu. Để thực thi Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong thực tiễn, ngày 11/3/2018 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 39/2018/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Trên địa bàn tỉnh Hà Giang, hiện tại có 01 khu công nghiệp và 09 cụm công nghiệp; trong đó có 06 cụm công nghiệp đã có quyết định thành lập và 03 cụm công nghiệp đã đi vào hoạt động. Hà Giang là tỉnh vùng cao, về mặt lợi thế so sánh cũng có, nhưng tiềm năng chưa được khai thác có hiệu quả và bền vững; mặt khác những thách thức, khó khăn vẫn còn nhiều trong thời gian tới. Trong thời gian qua, việc xúc tiến đầu tư, việc ban hành cơ chế chính sách của tỉnh để hỗ trợ phát triển công nghiệp, khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều hạn chế, chưa tạo điều kiện thuận lợi để thu hút, khuyến khích các doanh nghiệp nhỏ và vừa đầu tư phát triển sản xuất tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Để tạo môi trường đầu tư hấp dẫn, thu hút và khuyến khích các nhà đầu tư hạ tầng tại khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh xây dựng đồng bộ về hệ thống hạ tầng, đồng thời tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển sản xuất trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phát huy được lợi thế và nguồn lực của tỉnh, thúc đẩy phát triển công nghiệp và dịch vụ, tạo việc làm cho lao động tại địa phương. Việc ban hành chính sách hỗ trợ giá thuê mặt bằng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Giang theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, HĐND tỉnh Hà Giang chủ trương ban hành Nghị quyết về “Hỗ trợ giá thuê mặt bằng sản xuất cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Giang”, coi đây là chính sách kích cầu để thu hút các dự án đầu tư của doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Giang là cần thiết và phù hợp với quy định của pháp luật nhà nước hiện hành.
Các chuyên gia tham gia ý kiến TVPB đối với dự thảo Nghị quyết
Những góp ý cụ thể đối với nội dung dự thảo Nghị quyết: Nội dung dự thảo Nghị quyết đã nêu rõ các căn cứ pháp lý, quy định rõ đối tượng áp dụng, điều kiện áp dụng, mức hỗ trợ, và thời gian áp dụng. Tuy nhiên, để làm rõ nghĩa hơn, đảm bảo tính chính xác, khoa học của chính sách, Nghị quyết cũng cần được chỉnh sửa và bổ sung cho phù hợp, cụ thể:
Căn cứ pháp lý: Đề nghị bổ sung thêm văn bản có tính cơ sở pháp lý, đó là Luật Đầu tư ngày 26 tháng 11 năm 2014.
Tên của dự thảo Nghị quyết: Đề nghị bổ sung từ “Về” trước cụm từ “Hỗ trợ” để làm rõ phạm vi, tính chất của chính sách hướng tới. Như vậy, tên của dự thảo Nghị quyết đề nghị chỉnh sửa lại là: Nghị quyết “Về hỗ trợ giá thuê mặt bằng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Giang”.
Nội dung của dự thảo Nghị quyết: Đề nghị HĐND tỉnh xem xét, chỉnh sửa một số nội dung quy định về chính sách hỗ trợ để đảm bảo phù hợp với cơ sở và thực tiễn, cụ thể:
- Về mức hỗ trợ tại Khoản 1, Điều 1 trong dự thảo Nghị quyết: Do Hà Giang là tỉnh còn khó khăn về kinh tế, cần phải cân đối hài hòa nguồn lực của tỉnh để đưa ra mức hỗ trợ đảm bảo tính hợp lý. Trong dự thảo quy định mức hỗ trợ 50% giá thuê mặt bằng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa đầu tư tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh ở thời điểm này là phù hợp. Tuy nhiên đề nghị cần đưa ra cơ sở tính toán mức hỗ trợ 50%? mà không phải là mức 30% hay 70%, như vậy mới có tính thuyết phục các đại biểu HĐND tỉnh.
- Về hình thức hỗ trợ: Trong dự thảo tính theo doanh nghiệp (tối đa 100 triệu/năm/doanh nghiệp). Như vậy là chưa phù hợp. Bởi vì, trong thực tế sẽ có doanh nghiệp thực hiện đầu tư nhiều hơn 01 dự án trên cùng một địa bàn; nếu thực hiện hỗ trợ cho doanh nghiệp thì những doanh nghiệp đầu tư 02 dự án trở lên sẽ không được hỗ trợ. Như vậy, sẽ xảy ra tình trạng thiếu công bằng và không khuyến khích được các doanh nghiệp nhỏ và vừa tích cực đầu tư vào các khu công nghiệp, cụm công nghiệp của tỉnh. Do vậy, Liên hiệp các Hội kiến nghị HĐND tỉnh nên áp dụng hình thức “Hỗ trợ giá thuê mặt bằng cho dự án thay cho việc hỗ trợ giá thuê mặt bằng cho doanh nghiệp” thì phù hợp hơn.
- Dự thảo quy định “mức hỗ trợ tối đa 100 triệu đồng/doanh nghiệp/năm”. Liên hiệp các Hội KHKT thấy rằng: Quy định như vậy là chưa phù hợp vì lý do: (i) Không khuyến khích được các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt là các dự án lớn phải thuê mặt bằng rộng tại khu vực có giá thuê mặt bằng cao; (ii) Hiện nay, diện tích thuê tối đa/dự án mà các doanh nghiệp đang thuê trên địa bàn tỉnh chỉ vào khoảng 7 ha, giá thuê mặt bằng mỗi mét vuông từ 1-2 nghìn đồng. Như vậy, mỗi dự án giá thuê đất cũng chỉ vào khoảng từ 100-200 triệu đồng... cho dù không quy định mức trần thì cũng ít doanh nghiệp bỏ ra số tiền trên 100 triệu đồng để thuê (do diện tích đất mà doanh nghiệp lựa chọn phù hợp để thuê phục vụ dự án không phải chỗ nào cũng đáp ứng được).
Như vậy Khoản 1, Điều 1 của dự thảo Nghị quyết đề nghị sửa lại như sau: “Hỗ trợ 50% giá thuê mặt bằng đối với một dự án cho doanh nghiệp nhỏ và vừa đầu tư tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Giang. Thời gian hỗ trợ tối đa là 05 năm kể từ ngày ký hợp đồng thuê mặt bằng”.
- Đối với phương án trình HĐND tỉnh cần phải giải thích rõ cơ sở lý luận và thực tiễn quy định mức hỗ trợ 50% giá thuê mặt bằng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh để đại biểu HĐND biểu quyết.
Những ý kiến TVPB có tính thực tiễn, khoa học sẽ giúp cho HĐND, UBND tỉnh xem xét, điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp.
Cao Hồng Kỳ, Chủ tịch Liên hiệp Hội Hà Giang