Tại buổi Tọa đàm, ông Nguyễn Quốc Thắng, Phó Tổng biên tập Báo Đại biểu Nhân dân cho biết, phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng là một trong 6 mục tiêu quan trọng của Chiến lược Quốc gia dinh dưỡng 2011-2020. Hiện nay, tỷ lệ thiếu vi chất dinh dưỡng ở nước ta có sự khác biệt lớn giữa các vùng, miền. Do đó, tháng 01/2016, Chính phủ đã ban hành Nghị định 09/2016/NĐ-CP về bắt buộc tăng cường vi chất vào thực phẩm nhằm giải quyết tình trạng thiếu các vi chất phổ biến nhất ở người Việt Nam. Người Việt thường thiếu hụt vitamin A, vitamin D, kẽm, sắt, thiếu đa vi chất, khẩu phần canxi thấp. Việc thiếu vi chất dinh dưỡng còn ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, tới sự phát triển thể lực, tầm vóc, trí tuệ, cản trở sự tăng trưởng và phát triển toàn diện của trẻ em và khả năng sinh sản, cũng như năng suất lao động của người lớn. Trong khi đó, việc thực hiện chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, chế độ dinh dưỡng học đường, dinh dưỡng cho người lao động, mới chỉ đạt kết quả bước đầu.

Chia sẻ về tầm quan trọng của vi chất đối với sự phát triển và sức khỏe con người, TS. BS. Phan Hướng Dương, Phó Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho hay, thực tế hiện nay nhiều người dân không hiểu rõ tầm quan trọng của việc bổ sung vi chất dinh dưỡng. Hàng triệu trẻ em bị chậm lớn, chậm phát triển trí não, hệ miễn dịch bị suy yếu. “Mặc dù vi chất dinh dưỡng rất nhỏ nhưng nó quyết định sự phát triển và sinh lý, trí thông minh, phát triển của con người. Ví dụ như i-ốt là một chất rất quan trọng cho tổng hợp hooc-môn của tuyến giáp, hooc-môn của tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa, đặc biệt là hình thành, phát triển hệ thần kinh trung ương. Nếu thiếu i-ốt thì người mẹ khi mang thai hay em bé khi sinh ra sẽ bị ảnh hưởng tới não bộ, suy giảm trí thông minh của hệ thần kinh trung ương. Đáng chú ý, điều mà chúng ta hay nhìn thấy thiếu i -ốt chỉ là bướu cổ, trong khi đó bướu cổ chỉ là hậu quả rất nhỏ trong tổng thể sự phát triển của con người. Ngoài ra, các vi chất khác như Vitamin A, kẽm, sắt cũng hết sức quan trọng. Hiện nay không chỉ trẻ em và người lớn, thậm chí những người lớn tuổi chỉ bổ sung canxi mà quên mất bổ sung vitamin D. Bởi vitamin D rất quan trọng để chuyển hóa canxi thành xương”- TS. BS Phan Hướng Dương nhấn mạnh.

Theo TS. BS. Phan Hướng Dương, các yếu tố vi chất rất quan trọng đối với sự phát triển của con người, đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ mang thai, đối với trẻ em, đó là những đối tượng chúng ta phải quan tâm bổ sung, để cải thiện không chỉ chiều cao, sức mạnh mà còn về trí tuệ để không ảnh hướng tới cả thế hệ tương lai của đất nước.

Chia sẻ về vi chất I-ốt, TS.BS. Phan Hướng Dương cho biết, năm 2005, nước ta đã trở thành một trong những nước đi đầu trong công cuộc loại trừ tình trạng rối loạn do thiếu hụt i-ốt với ba chỉ số: Thứ nhất, tỉ lệ hộ gia đình sử dụng muối I-ốt phải hơn 90%, và chúng ta đạt 93%. Thứ hai, tỷ lệ mắc mới bướu cổ ở trẻ em 8-10 tuổi của Tổ chức Y tế thế giới là 5% thì chúng ta đạt 3,6%. Thứ ba, mức i-ốt niệu trung vị phải trên 100mg/lít, thì chúng ta đạt 122mg/lít. Tuy nhiên, sau năm  2005 những kết quả này đã không được duy trì do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có nguyên nhân cho rằng chúng ta đã thành công rồi nên dẫn tới hâu quả tình trạng thiếu hụt i-ốt quay trở lại Việt Nam.

Những điều tra của Bệnh viện nội tiết Trung ương và Tổ chức Y tế Thế giới, Unicef cho thấy giai đoạn sau đó, mức i-ốt niệu trung vị đã giảm xuống chỉ còn 84 mg/lít. Điều tra mới nhất của Bệnh viện nội tiết Trung ương, năm 2013 - 2014, thì tỷ lệ trẻ em bị bướu cổ ở 8 - 10 tuổi đã tăng lên 9,8% và mức mức iốt niệu trung vị đã giảm xuống còn 84 mg/lít. Chính vì vậy, Bệnh viện nội tiết Trung ương và Tổ chức Y tế thế giới, Unicef đã báo cáo Chính phủ đưa lại hoạt động phòng chống các rối loạn sử dụng I-ốt vào Chương trình mục tiêu, y tế dân số giai đoạn 2016-2020 và đặc biệt quy nhờ có Nghị định 09, thì năm 2018, mức trung vị iot niệu đã tăng lên tới 97mg/lít, đây là thành công rất lớn. Đây là Nghị định rất quan trọng, giúp chúng ta đạt được và duy trì bền vững.

Để phòng, chống được việc thiếu vi chất dinh dưỡng, TS.BS. Phan Hướng Dương cho rằng, các nhà sản xuất thực phẩm nên bổ sung trực tiếp vi chất dinh dưỡng vào nguồn thực phẩm để làm sao sản phẩm phổ biến nhất, dễ sử dụng nhất. Ngoài ra, để người dân quan tâm đến việc bổ sung vi chất dinh dưỡng thì quan trọng nhất chính là truyền thông. Truyền thông giúp cho người dân hiểu rõ tác hại của thiếu vi chất, để người dân biết các biện pháp phòng tránh, như cách sử dụng muối i-ốt, các loại gia vị mặn có i-ốt… Cùng với đó, các đơn vị chức năng cũng phải giám sát chất lượng của những sản phẩm đó.

Để thực hiện được điều này thì công tác truyền thông làm sao phải đi được vào đời sống của người dân, phù hợp với người dân, phù hợp với phong tục tập quán từng địa phương, ngôn ngữ cũng phải phù hợp, dễ hiểu. Truyền thông cũng phải đa phương tiện, vì với những vùng sâu, vùng xa việc tiếp cận báo giấy hay internet là rất khó khăn. Vai trò của các hộ rất quan trọng, trong một gia đình, người phụ nữ, người nội trợ chính là nhóm đối tượng chính để tuyên truyền vì họ là người trực tiếp sử dụng các sản phẩm như muối, dầu ăn để thực hiện các bữa ăn cho gia đình.

Trong Nghị định 09/2016/NĐ-CP về bắt buộc tăng cường vi chất vào thực phẩm nhằm giải quyết tình trạng thiếu các vi chất phổ biến nhất ở người Việt Nam.quy định rất rõ trách nhiệm của Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Bộ Nông Nghiệp… các Bộ phải phối hợp với nhau để làm sao có đủ sản phẩm cho người dân tiêu dùng, đủ chất lượng, và đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng. Chúng ta phải giám sát để đảm bảo công bằng cho người dân sử dụng cũng như các doanh nghiệp sản xuất. Do đó, công tác quản lý nhà nước là hết sức quan trọng.

Liên quan đến vấn đề vì sao đến nay chúng ta mới triển khai các chương trình phòng chống thiếu vitamin A, sắt và iốt, còn các vi chất dinh dưỡng khác chưa đưa vào Chương trình mục tiêu quốc gia, GS.TS. Lê Danh Tuyên, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, Việt Nam là một trong 19 nước thiếu i-ốt. Mặc dù chúng ta đã tiến bộ rất nhiều, nhưng mới chỉ có chương trình quốc gia về vitamin A, sắt, chứ chưa tập trung vào các vi chất khác. Nếu thiếu vitamin A thì mỗi năm sẽ có khoảng 5.000 trẻ em mù lòa. Và thiếu máu do thiếu sắt sẽ có nguy cơ gây tình trạng đẻ non, gây tình trạng trẻ phát triển không tốt.… những vấn đề nhìn thấy được thì chúng ta tập trung ưu tiên trước.

Theo GS.TS. Lê Danh Tuyên, giai đoạn 1.000 ngày đầu đời của trẻ sẽ quyết định sự phát triển chiều cao và sự trưởng thành sau này của đứa trẻ. Vì vậy, cần phải tập trung bổ sung dinh dưỡng trong quãng thời gian này đối với cả bà mẹ và trẻ em. Hiện nay các bà mẹ cũng nhận được sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế cấp phát các vi chất cho các bà mẹ uống để khi sinh con, bảo đảm khi sinh trẻ được an toàn, không thiếu vi chất dinh dưỡng.

Về vấn đề bổ sung vi chất vào thực phẩm, hiện nay chúng ta đã và đang thực hiện theo khuyến cáo và hỗ trợ của tổ chức Y tế thế giới. Việc lựa chọn các sản phẩm như: muối hay dầu ăn, thì đây chính là những sản phẩm chúng ta sử dụng hàng ngày, bất kỳ người dân nào đều sử dụng đến và không ai dùng nhiều quá mức. Đây là chiến lược toàn cầu và Việt Nam đã đi đúng xu hướng của thế giới để đảm bảo sức khỏe của người dân. Sản phẩm tốt, chi phí thấp, dễ sử dụng và ở đâu cũng phải có thì người dân mới có thể tiếp cận một cách dễ dàng, theo đúng định hướng của thế giới, chi phí thấp – hiệu quả cao.

Tăng cường thực thi Nghị định 09 về bổ sung vi chất để nâng cao tầm vóc

Nghị định 09/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm quy định bắt buộc tăng cường I-ốt vào muối, sắt, kẽm vào bột mỳ và vitamin A vào dầu ăn, theo bà Ngô Thị Minh, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, việc quy định bắt buộc tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm trong Nghị định là rất cần thiết. Đây là hành lang pháp lý quan trọng giúp doanh nghiệp thêm niềm tin khi chúng ta cùng chung tay để bổ sung vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm, để tăng cường sức vóc, trí tuệ cho người Việt.

Bà Ngô Thị Minh cho rằng, đối với trẻ em để phát triển toàn diện, trong 1.000 ngày đầu đời và trong độ tuổi trước 8 tuổi thì việc cần làm là làm thế nào để nghị định thực sự đi vào cuộc sống, để các doanh nghiệp cùng bắt tay thực hiện. Và để pháp luật, để nghị định 09 đi vào cuộc sống và việc triển khai bổ sung vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm đến với người dân là việc khó. Do đó, cần phải làm đồng bộ và phải hiểu từng đối tượng để tuyên truyền. Cùng với đó, phải đa dạng hoá các sản phẩm bổ sung vi chất. Đặc biệt là cần phát huy trách nhiệm của cha mẹ, của chính quyền, của cơ quan quản lý, của ngành y tế, ngành thông tin truyền thông. Đặc biệt, Chính phủ phân trách nhiệm rõ cho các bộ, ngành, phải có vai trò đầu mối. Xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu trong tất cả các “mắt xích”, để khi xảy ra thì phải có người chịu trách nhiệm.

 Tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm đã được Trung tâm Copenhagen Consensus 2012 xếp loại là một trong những can thiệp có hiệu quả nhất trong phát triển toàn cầu và là giải pháp đã được các tổ chức quốc tế khuyến nghị để thanh toán thiếu hụt vi chất dinh dưỡng. Bổ sung vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm là giải pháp trung hạn, hiệu quả cao, chi phí thấp để tăng lượng dưỡng chất vào cơ thể mà không cần phải thay đối thói quen ăn uống hoặc cần tới nguồn ngân sách lớn của quốc gia. Hiện đang có 167 quốc gia quy định bổ sung i ốt vào muối, trong đó 98 quốc gia quy định bắt buộc dùng muối i ốt cho thực phẩm chế biến, 92 quốc gia quy định bổ sung sắt, kẽm vào bột mì và 36 quốc gia quy định bổ sung vitamin vào dầu ăn./.

Theo báo điện tử của Đảng: http://dangcongsan.vn/khoa-giao/bo-sung-vi-chat-dinh-duong-vao-thuc-pham-546565.html