Phát biểu thảo luận tại buổi Tọa đàm, các ý kiến phát biểu đều khẳng định nhiều tác hại của Amiăng trắng đối với sức khỏe con người; nhấn mạnh Amiăng trắng là một nguyên nhân gây ung thư biểu mô, ung thư buồng trứng, ung thư phổi… đã được nhiều tổ chức khoa học, chuyên môn quốc tế nghiên cứu, chỉ ra và khuyến cáo các quốc gia cần cấm sử dụng càng sớm càng tốt.

          Tại buổi tọa đàm, nhiều ý kiến của các chuyên gia nêu quan điểm về sự tồn tại của Amiăng trắng ở Việt Nam. Trong đó, hầu hết đều khẳng định Amiăng trắng là một chất gây ra cái chết từ từ cho người dân Việt Nam, nhất là việc người dân nghèo sử dụng tấm lợp Amiăng để lợp nhà và hứng nước ăn.

Tấm lợp Amiăng vẫn đang được sử dụng nhiều trong nhà dân và trường học

          Theo PGS.TS. Bùi Thị An - Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Hà Nội cho biết, các tổ chức khoa học chuyên môn cho rằng: Nếu Amiăng trắng đem lại được 1 đồng lợi nhuận thì xã hội tốn 3 đồng chi cho bệnh tật do Amiăng trắng gây ra. Cho nên, trong những thập niên vừa qua, số nước cấm sử dụng Amiăng trắng ngày càng tăng và con số nước sử dụng Amiăng trắng cũng giảm dần. Cũng theo PGS.TS. Bùi Thị An và một số ý kiến cũng nhận định ở Việt Nam, do nhiều lý do nên các nghiên cứu về các bệnh có liên quan đến Amiăng trắng chưa được tổ chức có hệ thống, chưa được theo dõi liên tục nên kết quả chưa nói lên được nhiều điều như các nước. Còn theo TS. BS.Trần Tuấn - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu đào tạo và Phát triển cộng đồng thì sự nguy hại của Amiăng trắng đã được Tổ chức Y tế Thế giới chứng minh gây nên ung thư và Bộ Y tế cũng đã khuyến cáo, chúng ta nêu ý kiến cần phải dựa trên các cơ sở, bằng chứng khoa học khách quan, công tâm chứ không phải phát biểu vì tiền. Cần đặt lợi ích của cộng đồng và sự phát triển môi trường bền vững làm mục tiêu hành động.

          Cùng chung nhận định về độ nguy hại của amiăng trắng, TS. Nguyễn Văn Sơn - Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường cho rằng, chúng ta rất khó đánh giá gánh nặng bệnh tật do Amiăng trắng một cách tổng thể là do các nghiên cứu đã được phê duyệt đều là ngắn hạn, chủ yếu là nghiên cứu ngang, không có hệ thống. Ngoài ra, nhiều ý kiến đề nghị cần xem xét thận trọng, khách quan, khoa học và toàn diện về vấn đề Amiăng trắng trên tinh thần quan điểm chung là lấy sức khỏe con người làm trung tâm.

          Liên qua đến Amiăng trắng, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã có kiến nghị Thủ tướng Chính phủ dừng sử dụng Amiăng trắng vào năm 2020 và chỉ đạo các Bộ, ngành thực hiện lộ trình này, đồng thời tuyên truyền trong xã hội về tác hại của amiăng trắng và các biện pháp phòng chống, bảo vệ sức khỏe người lao động, người tiêu dùng và cộng đồng. Theo VUSTA, Amiăng là loại khoáng chất Silicat dạng sợi, được sử dụng để làm nguyên liệu chế tạo nhiều loại sản phẩm trong các ngành công nghiệp, xây dựng, đặc biệt là để sản xuất tấm lợp Amiăng - ximăng. Gần đây nhất, Báo cáo xem xét kiến nghị về việc sử dụng Amiăng trắng ở Việt Nam gửi lãnh đạo Quốc hội ngày 21/8/2017 của Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Ủy ban đã nêu lên một số kiến nghị, trong đó có kiến nghị các Bộ, ngành hữu quan tiếp tục nghiên cứu để chứng minh về sự nguy hại của Amiăng trắng trong việc gây ung thư cho người lao động và người sử dụng lao động; đề xuất việc cấm sử dụng Amiăng trắng tại Việt Nam cần được xem xét một cách thấu đáo dựa trên các Hiệp ước Quốc tế và pháp luật hiện hành của Việt Nam và những ảnh hưởng thực chất của Amiăng trắng.

Đoàn Cán bộ Trung tâm Thông tin NGO-IC, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam
khảo tình hình sử dụng tấm lợp có chứa chất Amiăng tại huyện Mèo Vạc

Cao Hồng Kỳ, Chủ tịch Liên hiệp Hội Hà Giang biên tập từ báo sức khỏe đời sống